Antioxidants (အင္တီ-ေအာက္စီဒင့္)
အခုတေလာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ေဆးေလာကမွာ ခဏခဏေျပာေန၊ ၾကားေနရတဲ့ Antioxidant ေတြအေၾကာင္း ျပည္႔ျပည္႔စံုစံု၊ ျမန္မာလို ရွင္းျပတဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေလာက္ တင္ေပးပါလားခင္ဗ်ာ။
Antioxidants (အင္တီ-ေအာက္စီဒင့္) ေတြဆိုတာ အၾကမ္းေျပာရရင္ မေကာင္းတာေတြေဘးကေန (ဆဲလ္) ေတြကို အကာကြယ္ေပးေနတဲ့ ဓါတ္ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒီေနရာမွာ မေကာင္းတာေတြကို Free radicals (ဖရီး-ရက္ဒီကယ္လ္) ေခၚတယ္။ ကိုယ္ခႏၶာ ကေနလဲ အစားအစာေတြ ေက်ခ်က္ရာကေန ထုတ္ေပးသလို ေဘးပါတ္ဝန္းက်င္ကေနလဲ လာတယ္။ ဥပမာ မီးခိုးေငြ႔၊ ဓါတ္ေရာင္ျခည္။ (အင္တီ-ေအာက္စီဒင့္) ေတြကေန ႏွလံုးေရာဂါ၊ ကင္ဆာ နဲ႔ တျခားေရာဂါေတြ မရေစႏိုင္ဘူး။ အသီးအႏွံေတြနဲ႔ အသီးအရြက္ေတြမွာ ပါေနတယ္။ အေစ့အဆံေတြ၊ အသား-ငါးေတြမွာလဲ ပါတယ္။
(အင္တီ-ေအာက္စီဒင့္) ေတြကို နာမည္နဲ႔ေျပာရင္ Beta-carotene (ဘီတာ-ကယ္ရိုတင္း)၊ Lutein (လူတိန္း)၊ Lycopene (လိုင္ကိုပိန္း)၊ Selenium (ဆလဲနီယမ္)၊ Vitamin A (ဗီတာမင္-ေအ)၊ Vitamin C (ဗီတာမင္-စီ) နဲ႔ Vitamin E (ဗီတာမင္-အီး) ေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။
လူ႔ကိုယ္ခႏၶာမွာရွိတဲ့ သန္းေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ (ဆဲလ္) ေတြဟာာ အႏၲရာယ္ေတြနဲ႔ အျမဲရင္ဆိုင္ေနၾကရတယ္။ အစာ အာဟာရ မရတာမ်ိဳးကေန (ဗိုင္းရပ္စ္) ပိုးေတြဝင္တာ စသျဖင့္ျဖစ္ႏိုင္ေနတယ္။ ဒါေတြက တခါတေလမွ ျဖစ္လာႏိုင္ေပမဲ့ အျမဲတန္းရွိတဲ့ အႏၲရာယ္ကေတာ့ (ဖရီး-ရယ္ဒီကယ္လ္) ေတြျဖစ္တယ္။ (ဆဲလ္) ေတြကို ပ်က္စီးသြားေနႏိုင္သလို မ်ိဳးဗီဇ ေျပာင္းတာအထိ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ မသင့္တဲ့အစာေတြထဲမွာလဲ (ဖရီး-ရယ္ဒီကယ္လ္) ေတြပါေနမယ္။ ေကာင္းတဲ့အစာေတြ စားတာမွန္ေပမဲ့ အစာေက်ခ်က္ရာကေန ထြက္လာတာေတြထဲမွာ ပါတယ္။ ေလထဲ၊ ေနရာင္ထဲကေနလဲ ရေသးတယ္။
၁၉၉ဝ ေက်ာ္ေလာက္ကစျပီး သိပၸံပညာရွင္ေတြက သိလာတာပါ။ (ဖရီး-ရယ္ဒီကယ္လ္) ေတြနဲ႔ ကင္ဆာ၊ မ်က္စိ မေကာင္းတာနဲ႔ နာတာရွည္ေရာဂါေတြနဲ႔ ဆိုင္တာကို သိလာရတယ္။ (အင္တီ-ေအာက္စီဒင့္) ၾကြယ္ဝတဲ့ အသီးအႏွံေတြကို အစားနည္းသူေတြမွာ အဲဒီေရာဂါေတြ ပိုျဖစ္ေနၾကတာကိုလဲ သိလာရတယ္။ ဒီစာကို ဆက္ဖတ္ေစခ်င္ပါတယ္။
Beta-carotene နဲ႔ Vitamin E ေတြကို တခုခ်င္းေလ့လာတယ္။ အေျဖရလဒ္ေတြ မရခင္ကတည္းကေန (အင္တီ-ေအာက္စီဒင့္) ေတြဟာ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ကင္ဆာကို ခံတိုက္မဲ့လက္နက္ ျဖစ္တယ္လို႔ (မီဒီယာ) ေတြကေန ေရးလာတယ္။ ေျပာသေလာက္၊ ေရးသေလာက္၊ ေၾကာ္ညာသေလာက္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ စမ္းသပ္မႈေတြရဲ႕က အေျဖေတြ ေရာေထြးေနပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ဆိုရင္ ဘာမွမထူးတာလဲ ေတြ႔ရတယ္။ သုေတသနတခ်ိဳ႕က မဟုတ္ပါဘူးအထိ ေျပာတာလဲ ရွိလာတယ္။ ေျပာင္းျပန္ေတာင္ျဖစ္မလား သံသယရွိေသးျပန္တယ္။ ဥပမာ Beta-carotene စားလို႔ ေဆးလိပ္ေသာက္သူေတြမ်ာ Lung cancer အဆုပ္-ကင္ဆာ ပိုျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့လာမႈတခုက ဆိုထားတယ္။ ၁၈ ႏွစ္ဆက္တိုက္ Physicians' Health Study ေလ့လာမႈတခု အရေတာ့ အသင့္အတင့္ အက်ိဳးရေစတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒၚလာသန္း ၅ဝဝ တန္ဘိုးရွိေနတဲ့ စီးပြါးေရး ေစ်းကြက္အရ ေၾကာ္ညာေတြ၊ စိုက္ပ်ိဳးတာေတြက ဆက္လက္ လုပ္ေနရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
• က်န္းမာေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေပါင္း ၃၉၈၇၆ ေယာက္ကို သဘာဝကရတဲ့ (ဗီတာမင္-အီး) 600 IU တရက္ျခား ၁ဝ ႏွစ္တာ ေသာက္ေစခဲ့တယ္။ တအုပ္စုက ဒါမေသာက္ဘူး။ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ကင္ဆာအျဖစ္နည္းတယ္လို႔ မေတြ႔ရပါ။ ဒါေပမဲ့ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ေသဆံုးမႈကေတာ့ ၂၄% ေလ်ာ့က်တယ္။ အက်ိဳးမယုတ္ေစတာေတာ့ ေသျခာတယ္။
• တကယ္ ႏွလံုးေရာဂါရွိေနသူေတြကို ေပးၾကည့္တာလဲ မထူးလွပါ။ Beta-carotene ကလဲ ထူးမျခားနားဘဲ။ Cancer နဲ႔ Antioxidants ကလဲ မေရရာပါ။
• Age-Related Eye Disease အသက္ၾကီးလို႔ မေကာင္းျဖစ္လာတဲ့ မ်က္စိေဝဒနာ နဲ႔ Antioxidants မွာေတာ့ ေကာင္းတာလာေတြ႔ရတယ္။ ၆ ႏွစ္တာေလ့လာမႈအရ vitamin C, Vitamin E, Beta-carotene, and Zinc တြဲေပးတာက ေရာဂါကာကြယ္ရာမွာ အက်ိဳးရွိတာ ေတြ႔ရတယ္။
Potential Hazards ဆိုးတာေကာ ရွိသလား။
• ဖင္လန္မွာ ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့ ေယာက္်ားေတြကို Beta-carotene ေပးေတာ့ အဆုပ္-ကင္ဆာ ပိုျဖစ္သလို ေတြ႔ရတယ္။
• Asbestos (မီးခံျပားလုပ္ ပစၥည္း) နဲ႔ ထိေတြ႔ေနရသူေတြကို Beta-carotene + Vitamin A ေပးတယ္။ အဆုပ္-ကင္ဆာ ပိုျဖစ္ေနျပန္တယ္။
• SU.VI.MAX trial စမ္းသပ္မႈမွာလဲ အမ်ိဳးသမီးေတြမွာ Vitamin C, Vitamin E, Beta-carotene, Selenium နဲ႔ Zinc ေပးေတာ့ အေရျပား-ကင္ဆာနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတယ္။
အေျခခံက်တာကိုေျပာရရင္ နာတာရွည္ေရာဂါေတြနဲ႔ ကင္ဆာရွိေနသူေတြကို ဒီလိုေဆးမ်ိဳးေပးတာ၊ စားေစတာက ရွိေနျပီး ေရာဂါကို ဘာမွ သက္ေရာက္မႈ မျဖစ္ေစႏိုင္ပါ။ သုေတသနေတြကို ေကာင္းတယ္ဆိုတာေရာ မေကာင္းေလာက္ဘူး ဆိုတာေတြပါ ကံေသကမၼ ေျပာမရေသးပါ။ Antioxidants ေတြဟာ Immune System ေရာဂါျပီး-စနစ္ကို ေကာင္းေစလို႔ Super Foods ျဖစ္တယ္လို႔ေရးတာေတြလဲ ရွိပါတယ္။ Supermarket ကေန ေၾကာ္ညာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ Colds and Flu အေအးမိတာနဲ႔ တုပ္ေကြးကို ေကာင္းေစတယ္လို႔သာ ေရးလို႔ မဆိုးလွပါ။
• Vitamin C က Berries ဘယ္ရီသီး၊ Broccoli မံုလာပြင့္စိမ္း၊ Brussels sprouts မံုလာစိမ္းထုပ္၊ Cantaloupe သခြါးေမႊး၊ Cauliflower မံုလာပြင့္၊ Grapefruit ကဗလာသီး၊ Honeydew သခြါးတမ်ိဳး၊ Kale ကိုက္လန္႔၊ Kiwi ကီဝီသီး၊ Mangoes သရက္သီး၊ Nectarines မက္မံု၊ Orange လိမ္ေမာ္သီး၊ Papaya သေဘၤာသီး၊ Ted, green or yellow peppers ငရုပ္သီးအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ Snow peas တပင္လံုးစားရတဲ့ပဲတမ်ိဳး၊ Sweet potato ကန္စြန္းဥ၊ Strawberries စေထာဘယ္ရီ၊ Tomatoes ခရမ္းခ်ဥ္သီးေတြမွာ ပါတယ္။
• Vitamin E က Broccoli မံုလာပြင့္စိမ္း၊ Carrots မံုလာဥနီ၊ Mustard မံုညင္း၊ Turnip greens ခါၾကက္ဥ၊ Mangoes သရက္သီး၊ Nuts အေစ့အဆံ၊ Papaya သေဘၤာသီး၊ Pumpkin ဖရံုသီး၊ Red peppers ငရုပ္သီး၊ Spinach ဟင္းႏုႏြယ္၊ Sunflower seeds ေနၾကာေစ့ေတြမွာ ပါတယ္။
• Zinc က oysters ခရု၊ Red meat, Poultry အသားအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ Beans ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ Nuts အေစ့အဆံ၊ Seafood ပင္လယ္စာ၊ Whole grains ျဖဴေနေအာင္ ခြ်တ္မထားတဲ့အဆံေတြ၊ Dairy products ႏို႔ထြက္အစာေတြမွာ ပါတယ္။
• Selenium က Brazil nuts ဘရာဇီးလ္ပဲ၊ Tuna က်ဴနာငါး၊ Beef အမဲသား၊ Poultry ၾကက္-ဘဲသား၊ Fortified breads ေပါင္မံု႔ေတြမွာ ပါတယ္။
တေန႔တာ လိုအပ္ခ်က္
• Beta-carotene = 3 - 6 milligrams
• Selenium = 55 micrograms
• Vitamin C = 90 milligrams (ေယာက္်ား)၊ 75 milligrams (မိန္းမ)၊
• Vitamin E = 15 milligrams
• Zinc = 11 milligrams (ေယာက္်ား)၊ 8 milligrams (မိန္းမ)၊
ျမန္မာျပည္မွာ ပညာရပ္ဆိုင္ရာစာေတြကို အဂၤလိပ္လိုက ေနယူၾကရတယ္။ စာလံုးေလးကအစ၊ စာတပုဒ္၊ စာတအုပ္လဲ အဲလိုယူထားေတာ့ အထင္ၾကီးစရာ ျဖစ္တယ္။ က်န္းမာေရး သတင္းတို႔ ေဆးပညာစာတို႔ကိုေတာ့ အဂၤလိပ္စာလံုးေတြနဲ႔ ညွပ္ေရးတိုင္း အထင္တခြဲသား မထားၾကေစခ်င္ပါ။ အဆန္းေလးေတြကို စိတ္ဝင္စားၾကတာေတာ့ မွန္ပါရဲ႕၊ ဆန္းတိုင္း သစ္တိုင္း အေကာင္းခ်ည္း မဟုတ္ပါ။ ဘက္စံု-ေဒါင့္စံု၊ အခ်ိန္ကုန္ေအာင္ ေလ့လာထားမွ တကယ္အက်ိဳးရွိေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
Dr. တင့္ေဆြ
၁၆-၃-၂ဝ၁၂
No comments:
Post a Comment